Saturday, July 31, 2010

Yazım Kılavuzundan Faydalı Bir Bilgi

Bugünkü yazımın bebek-çocuk konularıyla hiç ilgisi yok. Tamamen kişisel bir merakın sonucu!
Uzun zamandır kafamı meşgul eden bir konudur: Özel isimlerden sonra gelen bazı ekler ayrılır, bazıları ayrılmaz. Fakat son zamanlarda bütün ekler ayrılmaya başladı yazılarda. Artık -de ve -da'ları doğru yazan insan sayısı bir elin parmağını geçmediğine göre, bu kadar teknik bir konuda hata olması çok doğal. Elimde bir yazım kılavuzu var, gözüm gibi bakarım. Bana öyle geliyor ki, TDK'nın DOĞRU olarak çıkarttığı son kılavuzlardan biridir. Çok eski, yaprakları sararmış. Tarih 1973. Ben 3 yaşımdayken çıkmış. Oradan görev edinip bu konuya özellikle baktım özel isim konusuna. Hangi ekler ayrılır, hangisi ayrılmaz. Lisedeyken çok iyi bir Türkçe ögretmenimiz vardı. Hafızam yanıltmıyorsa, Ayşeciğim, Aliciğim gibi sevgi ekleri kesme işareti ile ayrılmazdı. Ama artık dil bilgisine güvendiğim kişilerden de ayrı gelmeye başlayınca, kendimden kuşku duyarak bu konuyu araştırdım. İşte sonuçlar:

Özel isimler, kendilerinden sonra gelen -i, -e, -de, -den, -in, -le, -ce eklerinden kesme işareti ile ayrılır: Orhan'ı, Ahmet'in, Ankara'ya gibi. Gerisi ise ayrılmıyor. Bu durumda, Ayşeciğim diye AYIRMADAN yazmak doğru, ayırmak yanlış oluyor. Artık uzun uzun -cığım, -ciğim yazmıyoruz o ayrı mesele. Tahminim artık bu kabul edilebilir birşey oldu. Ağabey yerine abi yazmak gibi.

Bu konuda bildikleriniz varsa lütfen yazın, böyle ince konularda bilgiye ulaşmak kolay değil gerçekten de...

2 comments:

Alo Elo! said...

Merhaba, ben bir edebiyat öğretmeni olarak öncelikle sizi kutluyorum, yazım kurallarına gösterdiğiniz özenden dolayı. vermiş olduğunuz eklerden "-ce" de yapım eki olduğundan o da kesme işaretiyle ayrılmaz.
Yapım ekleri hiçbir şekilde kesmeyle ayrılmaz, sadece çekim ekleri ayrılır. Özel adlara gelen ve ayrılmayan tek çekim eki -ler ekidir. (o da farklı anlamlar oluşturabildiği için yapım eki olarak da kabul edilmeli aslında ya bu da ayrı bir tartışma konusu)
Ayrıca TDK özellikle son yıllarda çıkardığı kılavuzlarda akıl dışı değişiklikler yaparak kafa karışıklığına da yol açmakta ne yazık ki.

Mutlu Suner said...

Merhaba, cok teşekkürler bilgi için.